A década crítica para o benestar dos pobos
Norberto Ovando
Nos últimos anos o cambio climático afectou fortemente sobre os ecosistemas e o benestar humano e proxéctase que durante a próxima década, o quentamento global continuará e os cambios climáticos probablemente haberán de intensificarse impactando sobre a nosa forma de vida en moitas maneiras.
Preguntouse, que tan daniño para a economía en xeral, e para o benestar dos seres humanos en particular, podería resultar o efecto do cambio climático?
En setembro de 2014, durante a reunión Rosa Luxemburg Stiftung / Left Labor Project “Os grandes e profundos impactos do Cambio Climático”, Asbjørn Wahl, asesor do Sindicato Noruegués de Empregadxs Municipais e Xerais (Norwegian Union of Municipal and General Employees) presentou unha estratexia sindicalista contra o cambio climático, que responde en gran parte a este interrogante.
A súa exposición comezou así: “Xa que todxs só reciben poucos minutos para facer as nosas intervencións con respecto a un tema tan grande como o do Cambio Climático, elixín presentar só dez breves puntos para unha estratexia sindicalista contra o cambio climático. Primeiramente, establecerei algúns dos fundamentos sobre os cales desenvolver as nosas estratexias e políticas”.
1.- O cambio climático non é unha ameaza do futuro, xa se está a levar a cabo e está aquí; é causado pola humanidade, e as consecuencias poden ser catastróficas.
2.- A ameaza ao clima pode ter implicacións amplas para o desenvolvemento social – xa sexa como resultado do cambio climático ou como resultado de medidas para previr ou mitigar o cambio climático. O xeito en que vivimos e traballamos entón cambiará de xeito considerable, se tomamos acción ou non. A falta de acción, ou postergar a acción, representa a ameaza máis grande – con efectos desastrosos.
3.- Como as medidas para combater o cambio climático requirirá grandes cambios na sociedade, enfrontaremos unha gran loita social. Entón a loita en contra do cambio climático é antes que nada unha loita para o poder social, unha loita sobre o tipo de sociedade que queremos. Na situación actual, isto significa que a loita de cambio climático terá que estar unida á loita en contra dos efectos de, e as forzas que impulsan, a crise económica, a crise do capitalismo.
4.- O réxime de crecemento económico de hoxe en día e a explotación desapiadada das materias primas son unha parte incrustada da economía capitalista. Un enfoque estreito para unha política ambientalista entón non será suficiente. A loita climática e ambiental debe de ser entendida dentro dun contexto político máis amplo. Un marco que critica o sistema será necesario. Para previr o cambio climático, necesitaremos control democrático da economía – en particular a xeración e distribución da enerxía. Entón, a crise ambiental así como tamén a económica non só representa unha ameaza pero tamén unha oportunidade para loitar a través do cambio social importante e necesario.
5.- Nesta loita social, o movemento sindicalista xogará un rol grande pola súa posición estratéxica na sociedade. Non obstante, os sindicatos están á defensiva en todo o mundo e están baixo unha inmensa presión de intensas forzas económicas. Entón para o movemento sindicalista poder asumir un rol principal na loita en contra do cambio climático, ten que estar revitalizada, reenfocada e reactivada.
6.- As políticas en torno ao clima non poden ser reducidas a unha cuestión de sacrificio, de que se terían que sacrificar os nosos dereitos, que gañamos con moito esforzo como nos din algúns sectores do movemento ambientalista. A loita é antes que nada de crear unha mellor sociedade para todxs. O financiamento de medidas de mitigación de dióxido de carbono (CO2) entón debe de ir man a man cunha redistribución radical da riqueza – dende o norte ao sur e dende xs ricxs xs pobres. Sen isto, será imposible lograr un apoio amplo para as políticas necesarias en contra do cambio climático.
7.- Previr o cambio climático vai requirir unha reestructuración extensiva das nosas sociedades. As actividades que lle fan dano ao clima teñen que reducirse, mentres que a enerxía renovable, a eficiencia da enerxía e actividades que son ambientalmente sustentables deben de ser desenvolvidas – dun xeito planificado e sistemático, o cal mantén e fortalece a seguridade social e económica dos pobos. Non podemos aceptar que certos grupos de traballadorxs teñan que cargar o peso das medidas de mitigación do cambio climático por medio do desemprego e a marxinalización. A transición, noutras palabras, ten que ser xusta, ten que ser planificada e manexada dun xeito democrático. Todas as investigacións serias demostraron que as políticas necesarias en contra do cambio climático crearán máis traballos que os que destruirán. Isto ten todo que ver coa forza dxs traballadorxs no mercado laboral, de xornadas de traballo máis curtas e como distribuír o traballo necesario na sociedade.
8.- A transición a unha sociedade ambientalmente sustentable ten moitas vantaxes. Crearanse miles de novos traballos en transporte público, enerxía renovable, modernización de vivenda e industria sostible. Unha redución en gases causantes do efecto invernadoiro tamén levará a menos contaminación en lugares de traballo e comunidades. Un aumento no control democrático da económica reduciría a competición e a presión en lugares de traballo. Menos estrés e presión serán efectos importantes de tal desenvolvemento.
9.- As solucións, baseadas no mercado, para a crise climática principalmente por medio do comercio do carbono que foron promovidas por gobernos e intereses económicos fortes ben establecidos, teñen fallado ata o momento. Os cumios mundiais tampouco nos salvarán. A medida que logramos un incremento na igualdade social, traballo decente, redución da pobreza, igualdade de xénero, etc, nas nosas sociedades, non o fixemos por medio de cumios mundiais. Necesitamos acordos internacionais obrigatorios para salvar o clima, pero para lograr isto é necesario mobilizar ás forzas sociais para solucións alternativas baseadas na solidariedade, a igualdade e as necesidades dos pobos. Os gobernos e as compañías multinacionais comprobaron na última COP 10 en Varsovia que non só podían avanzar pero tamén se deron pasos atrás. Entón eles tiveron a súa oportunidade, e falláronnos. É hora de que tomemos as rendas.
10.- Entón para ser exitosxs nesta loita social necesitaremos construír alianzas de pobos de longo prazo que sexan amplas. Isto ten que suceder en particular entre o movemento sindicalista e o movemento ambientalista. A loita do clima trátase da democratización da economía e a sociedade, a redistribución da riqueza, o uso libre dos nosos coñecementos comúns – sen barreiras de patente. Para salvar o clima, temos que cambiar a sociedade. Só entón poderemos crear as condicións necesarias para unha vida mellor para todxs – incluíndo xs nosxs descendentes.
Conclusión
O cambio climático incrementará a disparidade entre o benestar nos países desenvolvidos e o dos países en desenvolvemento; a brecha farase cada vez maior a medida que aumente o quentamento global – Mark Smith
Debemos conservar o medio natural, non soamente polo seu valor intrínseco, senón tamén porque é vital para o mantemento da nosa saúde, benestar e prosperidade. O futuro está nas nosas mans.
Fonte TUED / AAPN
Norberto Ovando es Presidente / Asociación Amigos de los Parques Nacionales – AAPN -Experto Comisión Mundial de Áreas Protegidas – WCPA – de la IUCN-
Red Latinoamericana de Áreas Protegidas – RELAP –
